Ankara’da çocukların hangi oyunları oynadıgını, bu oyunların farklı oyun alanlarında ve sosyoekonomik düzeylerde degisip degismedigini ve oynanan oyunların özelliklerini ele almaktadır. Arastırmanın temel amacı, büyük kent çocuklarının oyunlarını gözlem ve görüşme yoluyla saptamak ve yorumlamaktır. http://www.giysigiydirmece.com/ amacı, alt, orta ve üst sosyoekonomik düzeylerden gelen 6-12 yas çocuklarının kentlerdeki açık alanlarda oynadıkları oyunları belirlemektir. Ayrıca bu oyunların genel özelliklerinin çıkarılması da amaçlanmaktadır: Oyunun kaç kisi tarafından oynandıgı, hangi cinsiyetten çocuklar tarafından oynandıgı, hangi yas çocuklarınca oynandıgı, oyunda araç kullanılıp kullanılmadıgı, vb. Bu genel amaç çerçevesinde asagıdaki sorulara yanıt aranmaktadır: Arastırmanın evreni, Ankara sokakları ve okul bahçeleridir. Arastırmanın planlanma asamasında çocuk bahçelerinin de arastırma kapsamına alınması düsünülmüs, ancak, yapılan ön gözlem sonucunda çocuk bahçelerinde çocukların yalnızca oyun araçlarıyla iliskili oyunlar oynadıkları (kayma, tırmanma, sallanma, vb.) görüldügünden çocuk bahçelerinin arastırma kapsamı dısında tutulmasına karar verilmistir. Arastırma örneklemini, alt, http://www.giysigiydirmece.com/ orta ve üst sosyoekonomik düzeyleri temsilen, sırasıyla Bogaziçi, Kurtulus ve Bahçelievler semtlerinden rastlantısal olarak belirlenmis olan benzer nitelikteki birer sokak ve okul bahçesi olusturmaktadır. Bogaziçi semtinden Bogaziçi Dlkögretim Okulu ve 1. Cadde; Kurtulus semtinden Tevfik Dleri Dlkögretim Okulu ve Dede Efendi Sokak; Bahçelievler semtinden Bahçelievler Dlkögretim Okulu ve 15. Sokak, oynanan oyunların gözlemlenmesi amacıyla arastırma örneklemini olusturmustur. Arastırmanın amaçları dogrultusunda, iki veri toplama aracı kullanılmıstır. yemek yapma oyunları oyna Bunlardan ilki, gözlemciler tarafından doldurulan, oyunun adı, oyuncuların cinsiyeti,
yası ve oyuncu sayısının kaydedildigi “Kentlerdeki Açık Alanlarda Çocuk Oyunları Gözlem
Formu”dur. Diger veri toplama aracı, gözlemcilerin çocuklarla görüserek doldurdukları “Kentlerdeki
Açık Alanlarda Çocuk Oyunları Görüsme Formu”dur. Bu forma, oyunun nasıl oynandıgı, kaç kisi
tarafından oynandıgı, kaç yasından beri oynandıgı, eski ve yeni kuralları, süresi ve oyunda kullanılan
araçlar kaydedilmektedir. Arastırmanın okul bahçesi ile ilgili verileri, Haziran 1996’da; sokakla
ilgili verileri de Haziran ve Temmuz 1996’da toplanmıstır. yemek yapma oyunları oyna Okul bahçelerinde, üç gün içinde, sabahları ikiser teneffüs, öglen de sahabçı ögrencilerin dagılıp öglenci ögrencilerin derse girdigi saatlerde gözlem yapılmıstır. Sokaklarda ise, yine üç gün boyunca, 17:00 ile 19:00 saatleri arasında degisen birer saatlik birimlerde gözlem yapılmıstır. Hem sokaklarda hem de okul bahçelerinde üçer gözlemciyle gözlem yapılmıstır. Sözü edilen tarihler ve saatler içerisinde, üçer kisilik gruplar tarafından gözlemlenen oyunlar, Kentlerdeki Açık Alanlarda Çocuk Oyunları Gözlem Formuna kaydedilmis ve ardından oyuna katılan çocuklarla görüsülerek Çocuk Oyunları Görüsme Formu ile oyunlara iliskin ayrıntılı bilgiler edinilmistir. Gözlemlenen oyunların çözümlenmesinde, literatürde yer alan önceki sınıflamalar temel alınarak arastırmacılar tarafından olusturulan oyun sınıflaması kullanılmıstır. temizlik oyunları Bu sınıflamada yer alan oyun türleri sunlardır: Gözlemlenen bütün oyunlar, bu sınıflardan birine dahil edilmis ve frekans dagılımlarına göre
sıralanmıstır. Elde edilen bulgular üç kategori içinde asagıda verilmekte ve yorumlanmaktadır. Alt sosyoekonomik düzeyden üst sosyoekonomik düzeye gidildikçe hem okul bahçelerinde hem
sokaklarda gözlemlenen oyunların sayısındaki azalma, birkaç nedene baglı görünmektedir. Dlk akla
gelen neden, alt sosyoekonomik düzeydeki çocukların digerlerinden daha fazla oyun oynadıgıdır.
Ancak birim basına düsen çocuk sayısına bakıldıgında alt sosyoekonomik düzeyde hem okul bahçesi
hem de sokakta genel bir “kalabalık” durumu oldugu görülmektedir. temizlik oyunları Öte yandan, araştırmanın planlanma asamasında, ögrenci sayısı ve bahçe büyüklügü açısından birbirine benzer okullar seçilmeye çalısılmıs olmasına karsın, bu amaç tam olarak gerçeklestirilememistir. Dolayısıyla, alt sosyoekonomik düzeyden üst sosyoekonomik düzeye gidildikçe oyun sayısında görülen azalma bu
nedenlerle açıklanabilir
